Εκουαδόρ, μια ...γειτονική χώρα

Ο Ερίκ Τουσαίν, ιστορικός και πολιτικός επιστήμονας, μιλώντας πριν λίγο καιρό σε ελληνικά μέσα είχε αναφερθεί στη συγκρότηση μιας Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου που θά "ανοίξει τα βιβλία" και θα εξετάσει με διαφανείς διαδικασίες όλες τις κρατικές συμβάσεις ( από τις πιο μεγάλες, όπως για παράδειγμα των πρόσφατων Ολυμπιακών Αγώνων, της Siemens, των εξοπλιστικών, των δανείων με τη Goldman Sachs, μέχρι τις πιο μικρές), βρίσκοντας ποιο μέρος του χρέους είναι προϊόν διαφθοράς, επομένως παράνομο και απεχθές κατά τη διεθνή νομική ορολογία έτσι ώστε να το αρνηθούμε!
Η κίνηση συγκέντρωσης υπογραφών για τη συγκρότηση της διεθνούς Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου έχει ξεκινήσει και μάλιστα την περασμένη εβδομάδα υπέγραψε τη σχετική αίτηση ο Νόαμ Τσόμσκι, τονίζοντας πως οι Έλληνες έχουν δικαίωμα να μάθουν πώς και γιατί δημιουργήθηκε το τεράστιο χρέος.
 
Μια ανάλογη επιτροπή είχε συσταθεί πριν μερικά χρόνια στο Εκουαδόρ, στην οποία συμμετείχε ο Ερίκ Τουσαίν. Ας δούμε σύντομα τι πέτυχε:

Στο τέλος του 2006 ο Ραφαέλ Κορέα κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στο Εκουαδόρ (Ισημερινός)  με βασική του εξαγγελία να τερματιστεί η απαράδεκτη κατάσταση με το εξωτερικό χρέος που απομυζούσε τους σπουδαιότερους πόρους της οικονομίας. Τον Ιούλιο του 2007 δημιούργησε με προεδρικό διάταγμα μια Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του δημοσίου χρέους – εγχώριου και διεθνούς. Η έρευνα αφορούσε 30 ολόκληρα χρόνια από το 1976 μέχρι το 2006.
H Επιτροπή δούλεψε εντατικά επί 14 μήνες, από τον Ιούλιο του 2007 μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2008.
Ανέλυσε κάθε είδους σύμβαση που είχε υπογραφεί στους τομείς της ασφάλειας, των εμπορικών πιστώσεων, μεταξύ τραπεζών – ακόμη και του ιδιωτικού τομέα, με το ΔΝΤ, την Παγκόσμια Τράπεζα και άλλους πολυμερείς οργανισμούς.
Μελέτησε όλα τα διμερή δάνεια που είχε υπογράψει ο Ισημερινός με χώρες όπως η Ισπανία και η Γερμανία, ακόμη και τους όρους υπό τους οποίους συνάφθηκε το εσωτερικό χρέος.
Εξέτασε όχι μόνο όλα τα έγγραφα, αλλά και κάθε τι που αφορούσε το δανεισμό.
( Για παράδειγμα έψαξε γιατί αυτό το δάνειο να συναφθεί με το συγκεκριμένο επιτόκιο και όχι με κάποιο άλλο, ή ποιο μέρος του αποπληρώθηκε. Η Επιτροπή είχε το δικαίωμα να ανοίγει προσωπικούς τραπεζικούς λογαριασμούς αυτών που υπέγραφαν και παραλάμβαναν τα δάνεια και επίσης  ζήτησε παραστατικά από όλες τις τράπεζες για τα δάνεια που είχαν δοθεί ή υποτίθεται πως είχαν αποπληρωθεί γιατί έπρεπε να επιβεβαιωθεί κατά πόσο πραγματικά είχαν εξοφληθεί ακόμη και εκείνα τα δάνεια που θεωρητικά είχαν αποπληρωθεί.)
Εξέτασε τη νομιμότητα κάθε σύμβασης και των επιμέρους όρων της, τη συμβατότητά τους με το σύνταγμα της χώρας, το διεθνές δίκαιο και επίσης με το συμφέρον του έθνους.
Ξεσκόνησε συγκεκριμένες οικονομικές συμβάσεις, έργων ασυνήθιστα μεγάλων διαστάσεων για τα μέτρα του Ισημερινού, όπως π.χ. μεγάλα φράγματα, εξετάζοντας ακόμη και τους όρους που έγινε η χρηματοδότηση της κατασκευής τους κι αν όλα αυτά (κόστος, χρηματοδότηση) ήταν συγκρίσιμα με τις διεθνείς τιμές που επικρατούσαν για αντίστοιχες εργασίες.
Εξέτασε ακόμη και τους όρους των εμπορικών πιστώσεων που χορήγησαν στον Ισημερινό χώρες όπως η Γερμανία, με απώτερο στόχο να αγοραστούν γερμανικά προϊόντα για να ενισχυθούν οι γερμανικές εξαγωγές. (δάνεια που δίνονται με σκοπό να υποστηριχθεί η αγορά προϊόντων αιχμής, όπως π.χ. της Siemens).
Έλεγξε τις τιμές με τις οποίες αγοράστηκε ο εξοπλισμός της Siemens, κατά πόσο δηλαδή η τιμή ανταποκρινόταν στην ποιότητα (σε πλήθος περιπτώσεων που εμπλέκονταν πολυεθνικές εταιρείες βρήκε ακραία φαινόμενα διαφθοράς, όπως κρατικές αγορές που δεν είχαν καμιά σχέση με τις ανάγκες της χώρας, αλλά αποτελούσαν αφορμές για να δοθούν μίζες- με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα τις αμερικανικές τράπεζες Citibank και JPMorgan που συστηματικά δωροδοκούσαν κρατικούς υπαλλήλους σε όλη την κλίμακα του δημοσίου – ακόμη και τον υπουργό Οικονομικών – για να πεισθούν να υπογράψουν συμβάσεις που εξόφθαλμα έβλαπταν το δημόσιο συμφέρον και με προκλητικό τρόπο ευνοούσαν τα συμφέροντα των τραπεζών.).
Δεν έλεγξε μόνο τους όρους χρηματοδότησης αλλά όλη τη σκοπιμότητα κάθε κρατικής οικονομικής δοσοληψίας.

Μετά τα παραπάνω ο ίδιος ο πρόεδρος Ραφαέλ Κορέα δύο μόλις μήνες μετά την ολοκλήρωση των εργασιών στις 14 Νοέμβρη 2008, ανακοίνωσε και επίσημα ότι στη βάση των ευρημάτων της Επιτροπής ήταν υποχρεωμένος να προβεί στην παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους ύψους, 3 δισ. δολ. που αντιπροσώπευε το 70% του χρέους υπό τη μορφή ομολόγων. Αιτιολόγησε την απόφασή του λέγοντας πως το χρέος δεν ήταν νόμιμο, αλλά ήταν προϊόν διαφθοράς και δωροδοκιών. Κατά συνέπεια δεν ήταν υποχρεωμένη η κυβέρνησή του να σεβαστεί τις διεθνείς δεσμεύσεις. Τους επόμενους πέντε ολόκληρους μήνες η κυβέρνηση τήρησε στάση σιωπής, δεν προέβη σε καμιά δημόσια ανακοίνωση για το θέμα, παρά το ενδιαφέρον που υπήρχε.
Οι πιστωτές ιδιαίτερα ανήσυχοι καθώς δεν ήξεραν τι θα συμβεί από κει και πέρα, άρχισαν να ξεπουλούν μανιωδώς στην δευτερογενή αγορά τα ομόλογα του Ισημερινού. 
Πόσο; Στο 20% της ονομαστικής τους αξίας!
Τότε ακριβώς η κυβέρνηση του Ισημερινού, τον Απρίλη του 2009 απευθύνθηκε στους πιστωτές με την εξής πρόταση: 
«Προτιθέμεθα να αγοράσουμε όλα τα ομόλογα με έκπτωση 65%. Πληρώνουμε δηλαδή 35 σεντς το δολάριο. Συμφωνείτε ή όχι;»
Οι κάτοχοι του 91% των ομολόγων δέχθηκαν αμέσως την ανταλλαγή. 
Ήταν μια τεράστια επιτυχία της κυβέρνησης καθώς επέβαλε κούρεμα της τάξης του 65%.

Πηγές: leonidasvatikiotis.wordpress.com , xstefanou.weebly.com, tvxs.gr, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία